Als jong kind al werd Wiljo Oosterom (1946) getrokken naar alles wat te maken heeft met Afrika. Op de zondagschool knutselde ze een lemen hutje met rieten dak in elkaar en droomde dat ze daar later in zou gaan wonen.
Maar voor dat zover was, bracht zij eerst samen met haar echtgenoot Cor 18 kinderen groot, van wie enkelen doof en met een meervoudige beperking. Bijna 25 jaar was zij zo als gezinshuisouders verbonden aan het Sociaal-agogisch Centrum Het Burgerweeshuis in Amsterdam.
Wiljo ontwikkelde een communicatiemethode die visualisatie combineerde met eenvoudige gebarentaal en beeldverhalen om de belevingswereld van de kinderen uit te breiden. Hun mogelijkheden groeiden om relaties met elkaar en de buitenwereld aan te gaan.
Wiljo en Cor maakten van het gezinshuis een boerderijproject met een werk-/leerprogramma. Tot op de dag van vandaag biedt dat een plek aan kinderen die doof zijn of een communicatieve en/of verstandelijke beperking hebben. Ze werken in de bakkerij, kaasmakerij, spinnerij en weverij, tuinbouw, timmerwerkplaats of met dieren.
Daarna is zij vele jaren werkzaam geweest als communicatiespecialist bij Effatha. Haar opdracht: in gezinnen en in instellingen voor kinderen met een beperking de communicatie van en met de kinderen verbeteren.
Afrika
Na de dood van haar man (1990) heeft Wiljo haar eerste intensieve contact met Afrika (dat dateerde uit 1980) hernieuwd en dit heeft geleid tot een diepe verbondenheid met het West-Afrikaanse deel van het continent. Inmiddels hebben haar banden met vele mensen in Senegal, Mauritanië en andere Afrikaanse landen als Rwanda geleid tot duurzame projecten op allerlei gebied, waarbij altijd ‘de vergeten kinderen’ centraal staan.
Ze tevens intensief betrokken bij Deafnet, Center of Knowledge voor Afrika. Deze organisatie brengt ontmoeting, ondersteuning en kennisuitwisseling tot stand voor de dove mensen in Afrika. 49 Afrikaanse landen zijn inmiddels aangesloten.
Boeken
Wiljo heeft al enkele boeken op haar naam staan. De derde roman ‘Dromen van water’ verhaalt over de wens en obstakels van de Peulh stam om water in de Sahara te ontginnen. Over hoe Wiljo Woodi samen met hen die droom probeert te verwezenlijken. En over de verstikkende bureaucratie, het gebrek aan geld, de tegenwerking van autoriteiten, de dreiging van terreur, onenigheid in eigen gelederen. Met veel inlevingsvermogen en een gezond gevoel voor humor laat Wiljo Oosterom zien dat datgene wat ze er liefheeft, vaak in conflict komt met de waarden en normen die haar hier in Nederland hebben gevormd. Maar ze laat ook zien hoe doorzettingsvermogen en geloof in eigen kunnen stapje voor stapje kunnen leiden tot verbetering van die wereld.
Interview LezenTV
Peter Gielissen van LezenTV interviewde Wiljo naar aanleiding van haar roman Dromen van water. Ze vertelt hoe ze aan de rand van de Afrikaanse Sahara inburgerde bij het volk van de Peulh, met een Peulhse partner leeft, ontwikkelingswerk doet en beschrijft haar dagelijkse – praktische en morele – worstelingen.
Documentaire: Heilig vuur – het werk van Silent Work in Rwanda
Televisieuitzending van Heilig vuur uit 2001: “Wiljo Oosterom ontwikkelde een methode waardoor ze met dove, verstandelijk gehandicapte kinderen kan communiceren. Die methode gebruikte ze ook in Rwanda om door de oorlog en genocide getraumatiseerde kinderen over hun ervaringen te laten praten.”
